Көмей
Көмей– мойынның алдыңғы бөлігінде орналасқан, кеңірдек жалғасы болып табылатын мүше. Оны сонымен қатар оны – дауыс қопабы деп те атайды. Көмейдің ересектерде қалыптыда көлемі 5*5 см болады. Көмей кеңірдектен және өңештен жоғары орналасады.
Көмей дауыс байламдарын түзіге қатысатын, 2 бұлшықетті талшықтардан тұрады. Көмейдің шеміршектің бөлігі көмейдің алдында орналасып, оны Адамов алмасы деп атайды.
Көмей 3 бөліктен тұрады:
- Жоғарғы бөлігі – көмей үстілік бөлігі.
- Ортаңғы бөлігі – дауыс байламы орналасқан бөлік.
- Төменгі бөлігі – көмей астылық бөлік. Көмей астылық бөлік – кеңіірдекке жалғасады.
Көмей тыныс алуға, жұтынуға, сөйлеуге қатысады. Негізінен көмей кеңірдек үстілік қақпақша сияқты жұмыс жасайды, яғни жабады, ашады, тыныс алуға, жұтынуға, сөйлеуге көмектеседі.
Тыныс алу: сіз тыныс алмаған да, дауыс байламдары толық жабық тұрады.
Жұтыну: көмей кеңірдектің қорғаныш қызметтін атқарады. Сіз тамақты жұтқанда көмей үстілік бөлік жабылып, тамақ өнімдерінің кеңірдекке және өкпеге түсуінің алдын алады. Тамақ өңеш арқылы асқазанға түседі.
Сөйлеу: көмейдің арқасында біз сөйлей аламыз. Біз сөйлегенде, біздің дауыс байламдарымыз бір-біріне жақындайды. Өкпеден шығатын ауа дауыс байламдары арқылы өткенде толқындар пайда болып, дауыстың пайда болуына әкеледі. Тіліміз, еріндеріміз, тістеріміздің арқасында бұл дауыстар сөздерге айналады.
Аударған: Бердібек Ағабек