Жедел бронхит

Анықтамасы

Себептері

Симптомдары

Диагностикасы

Емі

Болжамы

Қай кезде дәрігерге қаралу тиіс

Анықтамасы

Жедел бронхит – дегеніміз тыныс алу жолдарының қабыну және ісіну үрдісімен жүретін ауру. Қабыну үрдісі әсерінен тыныс алу жолдарның саңылауы тарылып, тыныс алу қиындап, тағы басқа симптомдармен көрінеді, соның ішінде бірден – бірі жөтел. Жедел терминін қолдануға сәйкес, бұл ауруда симптомдар аз уақытқа сақталады.

Себептері

Жедел бронхит бәрі дерлік суық тию немесе тұмау шақырушы инфекциямен залалданған тәрізді өтуі мүмкін. Ауру вируспен шақырылады. Аурудың бастапқы сатысында қабыну үрдісі мұрын қуысында, қойнауларда, тамақта (жұтқыншақ, көмей) жүреді. Одан кейін қабыну үрдісі төменгі тыныс алу жолдарына таралалып, жайылады. Кейде ауруды шақырушы инфекция - бактерияда бола алады, бұл кезде екіншілік инфекция деп қарастырылады.

Созылмалы бронхит - бұл бронхтардың созылмалы қабынуы. Созылмалы бронхит деп айта аламыз, егер қақырықпен бөлінетін жөтел 1 жыл ішінде 3 айдан аз емес уақыт мазаласа.

Симптомдары

• Жедел бронхиттың симптомдарына жатады:
• Кеуде қуысындағы ауырсыну (дискомфорт)
• Түсі мөлдір немесе сары-жасыл болатын қақырықпен бөлінетін жөтел
• Әлсіздік
• Қызба, көбінесе субфебрильді температура (37-37 С)
• Физикалық жүктеме кезінде күшейетін ентігу
• Сырылдар (бронхиалді астмасы бар науқастарда)
• Науқас сауыққаннан соң 1-4 апта аралықта құрғақ, жабысқақ жөтел мазалауы мүмкін.
• Пневмония мен бронхитті ажырату өте қиын. Егер пневмония болса, науқаста жоғарғы температура, қалтырау, жалпы әлсіздік, және ентігу болады.

Диагностикасы

• Медициналық қарап тексеру кезінде дәрігер науқастың өкпесін стетоскоп арқылы тыңдайды. Ол кезде терең, қатаң тыныс анықталуы мүмкін.
• Ауруды диагностикалау ушін келесі әдістер қолданылады;
• Кеуде қуысының жалпы шолу рентгенографиясы – пневмонияға күдіктенгенде.
• Пульсоксиметрия – қанның оттегімен қанығуын анықтайды. Ол үшін арнайы құрылғыны саусақ ұшына орнату арқылы жүргізіледі.

Емі

• Көп жағдайда жедел бронхиттің емінде антибиотиктерді тағайындамайды.
• Инфекция өздігінен 1 апта ішінде кетеді. Жағдайыңызды біршама жақсарту үшін келесілер тағайындалады.
• Сұйықтықты көп ішіңіз.
• Егер сізде созылмалы өкпе аурулары немесе бронх демікпесі сияқты ауруларыңыз болса, өзіңіздің ингаляторыңызды қолданыңыз.
• Дем алыңыз.
• Қызба кезінде асперин қабылдаңыз. Ескерту: балаларға асперин беруге болмайды.
• Ыстық ванна қабылдаңыз.
• Егер тамағыңыз қыжылмап және қақырық тастағыңыз келсе, Zarbee’s.препараттын пайдалансаңыз болады.
• Егер сіздің жағдайыңыз оңалмаса және өкпеңізден сыралдар естілетін болса, дәрігер тыныс алу жолдарын кеңейтетін ингаляторлар тағайныдайды.
• Кейде вирусты инфкецияға бактерия да қосарлануы мүмкін. Сол кезде дәрігер антибиотиктер тағайындауы мүмкін.
• Қосымша тағайындамалар:
• Темекі шекпеңіз
• Белсенді темекі шегетін жержен аулақ болыңыз.
• Қолыңызды жиі жуыңыз, инфкецияны таратпау үшін.

Болжамы

Егер де өкпе тіндерінің зақымдану орын алмаса, ауру 7-10 күнде өтеді. Бірақ та құрғақ жөтел бірнеше айға дейін сақталуы мүмкін.

Қай кезде дәрігерге қаралу тиіс

• Дәрігерге келесі жағдайларда қаралыңыз:
• Сізді біраз уақыт жөтел мазаласа.
• Қан түкіруді байқасаңыз.
• Сізде температура жоғары және қалтырау бар.
• Сізде субфебрилді температура 3 күн бойы немесе одан да көп күн.
• Сізде тұтқыр, сары-жасыл түсті, иісті қақарық пайда болса.
• Сіз ентігуді немесе кеуде де ауырсынуды байқасаңыз.
• Сізде созылмалы жүрек немесе өкпелік жеткіліксіз болса.

Аударған: Бердібек Ағабек